Zgromadzenie Ogólne Związku Gmin Wiejskich RP 18-19 kwietnia 2016

Zakończyło się XXX Zgromadzenie Ogólne Związku Gmin Wiejskich RP. Wzięło w nim udział ponad 350 samorządowców i zaproszonych gości.

Pierwszego dnia obrad delegaci jednogłośnie udzielili absolutorium Zarządowi, pozytywnie oceniając jego pracę w 2015 roku. Przyjęli również budżet Związku na 2016 rok oraz uchwalili zmiany w statucie Stowarzyszenia.

Marek Olszewski, przewodniczący Związku wskazał na to, że stale rośnie liczba członków czemu służą między innymi zainicjowane w tym roku spotkania regionalne a związkowa obecność na licznych konferencjach i w mediach jest coraz bardziej zauważalna. „Musimy mieć wiele nadziei, pracowitości i przekonania, że efekty naszej pracy kiedyś przyjdą”.

Zaproszony na obrady Przewodniczący Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Andrzej Maciejewski zabierając głos zapewnił , że Komisja ma ścisły kontakt z przedstawicielami Związku Gmin Wiejskich RP a pierwszoplanowe sprawy to finanse samorządowe. Poseł Maciejewski zapoznał się z projektami stanowisk Zgromadzenia i potwierdził, że Komisja jest dla Związku sojusznikiem w poruszanych kwestiach.

Andrzej Dera Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP odczytał list od Andrzeja Dudy Prezydenta RP do delegatów Zgromadzenia. Zapewnił o otwartości na projekty legislacyjne, które usprawnią funkcjonowanie samorządów oraz o tym, że nie ma żadnych pomysłów o recentralizacji.

Głos zabrał również Ludwik Węgrzyn Prezes Powiatów Polskich, który przyznał ze smutkiem, że samorząd dostaje zadania bez pokrycia finansowego a ponadto nikt nie wie co będzie z ustrojem i kompetencjami samorządu.

Tomasz Bystroński, który reprezentował Instytut Samorządu Terytorialnego zadeklarował, że Instytut chce pomagać w rozwiązywaniu spraw samorządowych i jest do dyspozycji Związku. O tym jakie są najważniejsze sprawy dla samorządowców Instytut chce się dowiadywać wysyłając do gmin kwestionariusze.

Pierwszego dnia odbyły się dwie debaty na temat zadań oświatowych oraz implementacji programu 500+.

Marek Olszewski Przewodniczący Związku, podsumował funkcjonowanie systemu oświaty z perspektywy 16 lat, od kiedy pełni funkcję współprzewodniczącego strony samorządowej zespołu edukacji, kultury i sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przyznał, że system w całości nie zadziałał, a pieniądz, który poszedł za uczniem jest rozproszony. Zagubiło się szkolnictwo zawodowe i obniżył się poziom kształcenia. Ocenił, że ostatnie 3 , 4 lata to czas zmarnowany dla oświaty. Marek Olszewski powiedział, że to co należy, negocjować to sprawa gimnazjów, liczebności małej szkoły, wagi wiejskiej i całego algorytmu oświatowego. W dyskusji na temat likwidacji gimnazjów, wynagrodzeniach nauczycieli, finansowaniu szkół głos zabrali delegaci między innymi z Wieprza, Ropy, Rzekunia, Głowna, Kowala i Morawicy.

Marek Olszewski poinformował, że 2 czerwca w Warszawie odbędzie się samorządowa debata oświatowa, organizowana wspólnie z ogólnopolskimi organizacjami samorządowymi.

W debacie dotyczącej implementacji programu 500 + Bartosz Marczuk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, wskazał na sprawność w przyjmowaniu wniosków i brak sygnałów o istotnych problemach. Przypomniał, że to projekt cywilizacyjny a jego trzy cele to wzrost dzietności, inwestycja w kapitał ludzki i redukcja biedy.

Stanisław Jastrzębski ze Związku Gmin Wiejskich wyraził zaniepokojenie, że kontrola wydatkowania spadnie na ośrodki pomocy społecznej czyli na gminy a odpis 2 % w rzeczywistości nie przekroczy 1,5%. Zwrócił też uwagę na niezadowalający czas przekazu danych z ZUS. W dyskusji Jerzy Zająkała z gminy Łubianka, pozytywnie ocenił wdrożenie programu 500+. Stwierdził, że podobne zasady finansowania powinny być standardem w zakresie wszystkich innych zadań zleconych, poprzez pokrycie kosztów organizacji wdrożenia ponoszonych przez samorządy oraz wyprzedającego zapewnienia środków na realizację zadania.

Osią dyskusji drugiego dnia były tematy związane z rozwojem obszarów wiejskich, które były omawiane w odniesieniu do prac nad „Paktem dla obszarów wiejskich”. Mirosław Lech członek Zarządu ZGW RP rozpoczynając debatę „O Pakcie dla obszarów wiejskich” zauważył, że przez 25 lat zmieniło się oblicze gmin położonych na obszarach wiejskich, jednak mimo ogromnego wysiłku, ciągle jeszcze stoimy przed ogromnymi wyzwaniami społecznymi i infrastrukturalnymi. Niezbędne jest stworzenie ram rozwoju obszarów wiejskich, poprzez zbudowanie „Krajowej Polityki Wiejskiej”, wychodzącej naprzeciw oczekiwaniom i mającej podstawy formalne i finansowe do jej realizowania. Jest to niezbędne aby osiągnąć zrównoważony rozwój Polski. „Oczekujemy, że taka polityka będzie realizowana, że znajdą się na to środki. Liczymy na to, że rozpoczną się również prace nad utworzeniem funduszu rozwoju obszarów wiejskich” – powiedział do uczestników Zgromadzenia Mirosław Lech. Uczestnicy debaty wskazywali na rozbieżność w życiu na wsi i w mieście, podkreślali również, że polityka wiejska nie może ograniczać się do programów pomocowych. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi reprezentowała pani Nina Dobrzyńska, która przybliżyła główne założenia „Paktu dla obszarów wiejskich”. Ma on być porozumieniem społecznym i politycznym, które integruje wszystkie resorty, samorządy i organizacje. Uczestniczący w debacie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Sławomir Mazurek przytoczył delegatom list od Ministra Środowiska. W swojej wypowiedzi odniósł się do roli gmin w działaniach na rzecz ochrony środowiska na obszarach wiejskich. W debacie uczestniczył również poseł Krzysztof Ardanowski, zastępca przewodniczącego Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Jacek Brygman, członek Zarządu ZGWRP. Kluczowe zagadnienia, które powinny być ujęte w pracach nad paktem ujęte zostały w stanowisku Zgromadzenia. Przedstawiciele Związku zadeklarowali aktywny i konstruktywny udział w zespole pracującym nad „Paktem dla obszarów wiejskich”. W dalszej części Zgromadzenia była kontynuowana debata o oświacie z udziałem przedstawiciela Ministerstwa Edukacji, Sławomira Adamca. Uczestnicy Zgromadzenia mogli również zapoznać się z informacją o zaangażowaniu Banku Gospodarstwa Krajowego w finansowanie obszarów wiejskich oraz o potencjalnych problemach z obowiązkiem konsolidacji rozliczeń VAT Jednostek Samorządu Terytorialnego od 1 stycznia 2017r.

Kończąc obrady jednogłośnie zostały przyjęte stanowiska w sprawach ważnych dla samorządów:

Stanowisko w sprawie oświaty
Stanowisko w sprawie określenia roli gmin wiejskich w rozwoju kraju oraz „Pakt dla obszarów wiejskich”
Stanowisko w sprawie powołania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Samorządu Terytorialnego
Stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych w zakresie tzw. zamówień in-house
Stanowisko w sprawie ustanowienia systemowych mechanizmów rekompensujących ubytki w dochodach JST w wyniku ustawowych ulg i zwolnień w podatkach od dochodów osobistych – PIT
Stanowisko w sprawie ograniczenia ilości kadencji organów wykonawczych w samorządach terytorialnych.

Gośćmi drugiego dnia Zgromadzenia byli: Jacek Bogucki Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Sławomir Mazurek Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, Nina Dobrzyńska Dyrektor Departamentu Programowania i Analiz w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi , Jan Krzysztof Ardanowski Wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa u Rozwoju Wsi, Maria Fajger Zastępca Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Mariusz Bednarz Dyrektor Departamentu Działań Delegowanych w ARiMR, Sławomir Adamiec Dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Eugeniusz Gołembiewski Wiceprezes Unii Miasteczek Polskich, Paweł Lisowski Doradca Prezesa BGK, Jarosław Neneman Ekspert PwC, Wojciech Gede Menadżer w PwC.