11 września br. odbyły się posiedzenia komisji i podkomisji sejmowych, podczas których poruszana była m.in. problematyka związana z działalnością i funkcjonowaniem gmin wiejskich.
Rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów
I tak Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi rozpatrywała projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Celem projektowanej ustawy jest rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów o podmioty z grona organizacji pozarządowych, z wyłączeniem spółek kapitałowych, oraz o podmioty spośród stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego. Proponowane skreślenie dotychczasowego pkt. 3 w art. 10a ust. 1 oznacza w praktyce, że także organizacje posiadające status organizacji pożytku publicznego będą mogły skorzystać z możliwości uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, jeżeli spełnią inne warunki określone w tym przepisie.
Opinia ZGWRP z 2021 r. w kwestii uciążliwości zapachowych wciąż aktualna
Komisja ds. Petycji rozpatrywała natomiast szereg dokumentów, co zakończyło się wystosowaniem dezyderatów w odniesieniu do niemal wszystkich podjętych zagadnień. Z perspektywy Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP) szczególnie ważna wydaje się petycja dotycząca problemu uciążliwości zapachowej na obszarach wiejskich. Jak zapowiedzieli przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na nowo zostaną podjęte prace nad projektem z 2021 r. Co warte podkreślenia, w 2021 r. ZGWRP przygotował opinię do projektu ustawy, oznaczonego symbolem UD2, o minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej. Wspomniana opinia dostępna jest na stronie: zgwrp.pl. Jak wynika z przebiegu dyskusji, opinia ZGWRP pozostaje aktualna.
Zaburzone planowanie i wykonanie samorządowych budżetów
Z kolei Komisja Finansów Publicznych wysłuchała sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2023 r. W przedstawionej informacji zwrócono uwagę m.in. na to, że rok 2023 był kolejnym rokiem, w którym procesy związane z planowaniem i wykonywaniem samorządowych budżetów były istotnie zaburzone. Przyczyny tych zaburzeń to nie tylko społeczne i ekonomiczne skutki wojny w Ukrainie, które dotknęły samorządy w postaci kryzysu uchodźczego, kryzysu energetycznego oraz znaczącej inflacji. Równie istotnym problemem było osłabienie, na skutek zmian legislacyjnych, źródeł dochodów własnych samorządów przy jednoczesnej konieczności zapewnienia wzrostu poziomu finansowania zadań publicznych, w szczególności oświatowych. Strona rządowa starała się przeciwdziałać negatywnym skutkom tego zjawiska, przekazując samorządom, w kolejnych kwartałach roku budżetowego, dodatkowe środki na zadania bieżące.
Podkreślić jednak należy, iż brak wiedzy, co do tego czy dodatkowe środki zostaną wyasygnowane i w jakich kwotach ostatecznie trafią do poszczególnych jednostek, drastycznie utrudniał samorządom rzetelne planowanie budżetów i przygotowywanie wieloletnich prognoz finansowych. Z kolei regionalnym izbom obrachunkowym sytuacja ta utrudniała weryfikację realistyczności budżetów i prognoz finansowych. Powyższe utrudniało również przeprowadzane przez izby analizy wykonania, czy to budżetów pojedynczych jednostek, czy też w przekroju regionalnym i ogólnopolskim.
Sprawozdaniem objęto 2807 jednostek samorządu terytorialnego, 183 związki jednostek samorządu terytorialnego oraz związek metropolitalny.
W Sprawozdaniu wykorzystano dane zgromadzone przez regionalne izby obrachunkowe, a także informacje udostępnione przez Ministerstwo Finansów w zakresie sprawozdań budżetowych sporządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2022 i 2023 (baza na dzień 15 marca br.) oraz przez Główny Urząd Statystyczny, w zakresie stanu ludności w jednostkach samorządu terytorialnego na dzień 30 czerwca 2023 r. Dokument jest dostępny na stronie: rio.gov.pl.
Możliwe wsparcie dla ochotniczych straży pożarnych
Bardzo interesujący przebieg miała Podkomisja stała do spraw rozwoju i promocji Ochotniczych Straży Pożarnych. Informację na temat wsparcia dla ochotniczych straży pożarnych w ramach działań w zakresie obrony cywilnej i ochrony ludności oraz działalności Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego przedstawili Marek Krawczyk, Podsekretarz Stanu do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Wiesław Leśniakiewicz, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji a także Andrzej Rybus-Tołłoczko, Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Jak wskazał zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Wolności, w ramach programu ciągłego, tzn. realizowanego do wyczepiania środków, o nazwie PROO 5 (informacje o programie dostępne są na stronie niw.gov.pl) ochotnicze straże pożarne jako stowarzyszenia mogą wnioskować o wsparcie na szkolenia kierowców, zakupy pokradzieżowe czy też drobne prace remontowe spowodowane np. zalaniem bądź wystąpieniem szkód będących następstwem innych żywiołów.
Zapis z posiedzenia opisanej podkomisji dostępny jest na stronie www.sejm.gov.pl
Podczas wspomnianych posiedzeń Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej reprezentował Mariusz Marszał, Doradca przewodniczącego ZGWRP ds. legislacyjnych i programowych.