W nawiązaniu do prezentowanego poniżej „Stanowiska ogólnopolskich organizacji samorządu terytorialnego wchodzących w skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w sprawie konsekwencji wzrostu cen energii elektrycznej dla realizacji zadań publicznych” – przekazujemy Państwu dodatkowe informacje dot. tego wrażliwego problemu.
Na prośbę strony samorządowej KWRiST 19 grudnia 2018 r. w ramach posiedzenia Komisji Wspólnej odbyła się debata z udziałem m.in. przedstawicieli Ministerstwa Energii i Urzędu Regulacji Energetyki, której celem była analiza wzrostu cen energii i jego bezpośredniego wpływu na funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Debata odbyła się przy drzwiach zamkniętych, bez obecności mediów. Już ten fakt daje dużo do myślenia. Bardzo ważną analizę przedstawił Maciej Bando, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Analiza dotyczyła sytuacji na rynku energii elektrycznej i struktury płatności za nią dla różnych grup odbiorców. Prezes URE podkreślił, iż jednym z głównych elementów mających wpływ na rachunek jest cena energii. Rachunki za energię obejmują także m.in. akcyzę, VAT, koszty tzw. obowiązków kolorowych (tzw. białe, zielone i niebieskie certyfikaty) oraz koszty dystrybucji energii sieciami elektroenergetycznymi. Poinformował także, iż uwzględniając analizę kontraktów terminowych z oferty producentów, wyniki aukcji OZE oraz koszty akcyzy, podatków i certyfikatów kolorowych cena energii powinna kształtować się na poziomie ok. 330zł/MWh. Cena taka, zdaniem Prezesa URE, powinna zapewniać wytwórcom i przedsiębiorstwom obrotu pokrycie ich kosztów uzasadnionych oraz uzyskanie zysku uwzględniającego sytuację rynkową. W ocenie regulatora proponowanie na wolnym rynku wyższych cen energii nie znajduje uzasadnienia faktycznego. Jednak oferowanie odbiorcom cen dochodzących od 380 nawet do 500 zł za MWh jest nieuprawnionym wykorzystywaniem możliwości stwarzanych przez aktualny kształt rynku. W takim stanie rzeczy działania spółek energetycznych co do zysku powinny zostać zrewidowane. Prezes URE poinformował, że zwrócił się do prokuratury o zbadanie czy postępowanie spółek energetycznych ma cechy manipulacji.
KWRiST postanowiła o powołaniu mieszanego zespołu rządowo-samorządowego do analizy sytuacji na rynku energii i jej wpływu na funkcjonowanie JST.
Jak wiadomo, 28 grudnia 2018 r. parlament na nadzwyczajnych posiedzeniach Sejmu i Senatu zajął się rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki sejmowe nr 3312 i 3112-A). W ciągu jednego dnia (doby) projekt przeszedł całą ścieżkę legislacyjną, zmieniając się z dwustronicowego pierwotnego projektu do obszernego, bo poszerzonego o dwunastostronicową rządową autopoprawkę. Ustawa po podpisaniu przez Prezydenta została ogłoszona w Dz.U. z 2018 r. poz. 2538.
Stanowisko strony samorządowej w parlamencie przedstawiał Marek Wójcik, któremu należą się szczególne słowa podziękowania za poświęcony czas i wkład merytoryczny, – mimo okresu świątecznego.
Za naszym reprezentantem podajemy, iż mimo nieprawdopodobnej liczby błędów i niedopatrzeń popełnionych przez stronę rządową i parlamentarzystów w procesie legislacyjnym, uchwalona ustawa przynosi pewne korzyści samorządom, choć niestety, nie w oczekiwanym przez nas wymiarze i nie wszystkim samorządom (np. tym, które nowe umowy zawarły przed 30 czerwca 2018 r.). Tak więc możemy uznać, że starania ogólnopolskich organizacji samorządowych przyniosły już pewien sukces, choć jego skala pozostaje nieznana z powodu niezliczonych wątpliwości prawnych dotyczących przede wszystkim ostatecznych cen energii oraz sposobu renegocjacji umów zawartych przez JST z dostawcami energii pomiędzy 30 czerwca a 31 grudnia 2018 roku.
Generalnie nasze uwagi (obawy) dotyczą:
– ograniczonego czasowo zamrożenia cen energii, tylko w 2019 roku,
– możliwej interwencji UE, która za niedopuszczalne (bez zgody UE) może uznać praktyki rekompensowania strat spółkom energetycznym.
Niekorzystny scenariusz rozwoju sytuacji może spowodować chaos na rynku energii elektrycznej oraz wzrost kosztów wszelkiego rodzaju usług publicznych realizowanych przez samorządy. Dlatego uznajemy, że wraz z wejściem w życie przedmiotowej ustawy wcale nie zlikwidowano potrzeby powołania rządowo-samorządowego zespołu ds. oceny sytuacji na rynku energii i jej wpływu na funkcjonowanie JST.
Leszek Świętalski, Sekretarz Generalny ZGWRP
Poznań, 2 stycznia 2019r.