Na ostatnim posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego przedstawiciele korporacji samorządowych ostro skrytykowali projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, który będzie skutkował corocznym ubytkiem w samorządowych dochodach kwotą około 1,4 mld zł. W związku z taką sytuacją samorządowcy zaapelowali o spotkanie z ministrem finansów, Tadeuszem Kościńskim, w celu przedyskutowania zmiany zapisów i wprowadzenia rekompensaty ubytków dla JST.
Podstawową przyczyną możliwego ubytku dochodów JST jest zmiana przepisów dotycząca podatku ryczałtowego w wyniku których nastąpi średnioroczne obniżenie o 3,4 mld zł dochodów z PIT, w tym o 1,7 mld zł spadek dochodów z PIT dla samorządów. Jednocześnie wzrosną o 2,5 mld zł dochody z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego, który nie podlega dystrybucji do jednostek samorządowych. Związek Gmin Wiejskich RP szacuje, że zmiana przepisów podatkowych pociągnie roczny ubytek w dochodach gmin wiejskich na poziomie 260 mln zł a dla gmin miejsko-wiejskich 244 mln zł, łącznie ponad 0,5 mld zł.
5 października br. odbyło się zapowiadane spotkanie online przedstawicieli samorządów z wiceministrem finansów Sebastianem Skuzą i podsekretarzem stanu Janem Sarnowskim w celu omówienia możliwości zmiany przepisów projektowanej nowelizacji przepisów podatkowych poprzez wprowadzenie rekompensaty ubytku w dochodach JST. Samorządowcy przedstawili negatywne skutki forsowanych przepisów dla finansów samorządowych, ograniczenia możliwości inwestycyjnych i rozwojowych JST, nie kwestionując przy tym celowości uszczelniania systemu podatkowego i działań podejmowanych przez rząd wspierających przedsiębiorców. Jednakże nie może to obywać się kosztem jedynie samorządów gdzie jednocześnie budżet centralny zyskuje dodatkowe wpływy z tytułu projektowanych przepisów w kwocie 1,6 mld rocznie ( dane MF ). Jacek Brygman, wiceprzewodniczący ZGWRP, wskazał m.in. na systemowe obniżanie dochodów gminom z udziału PIT w formie wprowadzonych przepisów o ryczałcie, które pogłębią i tak już trudną sytuację gmin wiejskich i miejsko-wiejskich spowodowane wprowadzonymi zmianami ustawowymi w podatku PIT w 2019 roku, pogłębiającym się niedoszacowaniem subwencji oświatowej, dotacji na zadania zlecone, podnoszeniem płacy minimalnej, doliczaniem dodatków stażowych powyżej płacy minimalnej oraz skutkami panującej pandemii.
Strona samorządowa zaproponowała wniesienie poprawki do projektowanych przepisów o udziale JST w dochodach z podatku ryczałtowego jako rekompensaty za ubytek w planowanych dochodach z tytułu nowelizacji przepisów podatkowych. Niestety nie było woli przedstawicieli ministerstwa finansów do uwzględnienia sugerowanych przez samorządowców zmian w projektowanej ustawie noweli przepisów podatkowych, ponieważ już 30 września br., pomimo negatywnej opinii strony samorządowej, projekt ustawy bez zmian został przekazany do Sejmu celem dalszego procedowania.
Strona samorządowa zapowiedziała, że podejmie wszelkie niezbędne kroki w celu przeciwdziałania wprowadzenia nowych przepisów w życie jak: wystąpienie do Prezydenta RP o zawetowanie ustawy jako niezgodnej z art. 167 ust. 1 i ust. 4 Konstytucji RP; a jak to nie przyniesie skutku to skierowanie skargi do Trybunał Konstytucyjnego.