W poniedziałek 27. września br. odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). Było to pierwsze posiedzenie, w którym w roli współprzewodniczącego Komisji wystąpił Krzysztof Iwaniuk, wójt Gminy Terespol i Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP).
Pożegnanie i podziękowanie
Wydarzenie rozpoczęło się od uroczystego podziękowania Andrzejowi Porawskiemu, dyrektorowi Biura Związku Miast Polskich (ZMP) za wieloletnie (od 1999 r.) sprawowanie funkcji sekretarza KWRiST.
– W imieniu strony rządowej, w imieniu wszystkich, którzy współpracowali z Panem Dyrektorem, z Panem Sekretarzem, złożyłem serdeczne gratulacje i jeszcze raz dziękuję za te lata współpracy. Dla mnie, to wielkie wyróżnienie, że mieliśmy możliwość współpracować na rzecz naszej wspólnoty, jaką jest Polska – podkreślił współprowadzący obrady Paweł Szefernaker, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.
– Chciałem powiedzieć, że dla mnie też była zaszczytem współpraca z Wami wszystkimi, zwłaszcza z samorządami. Pokochałem samorząd w roku 1981, kiedy ruch społeczny „Solidarność” budował wizję przebudowy Polski – powiedział A. Porawski. – Polski samorząd jest silnym samorządem. Tak udało nam się te reformy 89’ roku przeprowadzić, że wśród tych krajów, które odzyskały autonomię i możliwość demokratycznego budowania swoich ustrojów mamy ten samorząd najmocniejszy. To również powoduje, że Wy Wszyscy jesteście z samorządem silnie związani, ponieważ wiecie, że sporo można w samorządzie zrobić i wiecie, że sporo od Was zależy. A ponieważ większość z Was, czy prawie wszyscy, traktują te swoje funkcje w poczuciu odpowiedzialności, więc z Wami było mi naprawdę dobrze – dodał też Andrzej Porawski.
Dyrektor Biura ZMP zapowiedział przy tym, że kończąc pracę na stanowisku sekretarza KWRiST nadal będzie jednak działać na rzecz samorządów, bowiem będzie pracować w Związku Miast Polskich. – Wszystkim bardzo dziękuję, bo bez Was ani mojego życia, ani mojego dorobku by nie było. Dziękuję Wszystkim! – podsumował dyrektor Biura ZMP.
Nowy sekretarz strony samorządowej w KWRiST
Następnie przyszedł czas na powitanie nowego sekretarza strony samorządowej w KWRiST, którym został Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP – ekspert ds. legislacyjnych. – Dziękuję pięknie wszystkim przedstawicielom korporacji samorządowych za zaufanie. To jest ogromne wyzwanie, jeszcze po takim poprzedniku tym bardziej nie będzie łatwo, ale postaram się – powiedział nowy sekretarz strony samorządowej w KWRiST.
Kolumbaria, wsparcie covidowe dla gmin uzdrowiskowych i infrastruktura dla LNG
Po tej uroczystości przyszedł czas na normalny tryb pracy Komisji. Informację strony rządowej w kwestii działań legislacyjnych dotyczących koronera i kolumbariów przedstawił Wojciech Labuda z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zwrócił on uwagę m.in. na zagadnienia związane z lokalizacją kolumbariów i ich minimalną odległością od zabudowy, na chwilę obecną proponowana odległość w terenie zwodociągowanym wynosić ma 35 m, ale przedstawiciel strony rządowej dodał, że trwają ekspertyzy, mające określić, czy ta odległość nie mogłaby zostać jeszcze zmniejszona.
Jeden z przedstawicieli samorządów zwrócił uwagę, że 35 m, to „absurdalnie” duża odległość i że kolumbaria powinny być traktowane, jak inne budynki, bowiem nie stanowią takiego zagrożenia sanitarnego, jak tradycyjne miejsca pochówku.
Przedstawiono także wniosek strony samorządowej o dyskusję na temat możliwości wsparcia gmin uzdrowiskowych z funduszu covidowego. Zwracano tu uwagę, że wsparcie otrzymały gminy górskie, a gminy nadmorskie, czy nizinne o statusie uzdrowiskowym, nie zostały objęte pomocą, a poniosły straty związane z pandemią.
W nawiązaniu do głosów samorządowców minister Szefernaker poprosił stronę samorządową o przygotowanie informacji zawierającej obiektywne wskaźniki w zakresie strat gmin uzdrowiskowych.
Strona samorządowa wnioskowała także o dyskusję na temat niezależnych instalacji gazu typu LNG oraz sieci LNG. W imieniu strony samorządowej głos zabrał Eugeniusz Gołembiewski, który zwrócił uwagę, iż w tym obszarze aktualnie nic się nie dzieje, a jest szereg zagadnień wymagających przygotowania stosownych rozwiązań prawnych i organizacyjnych.
W odpowiedzi głos zabrała Aleksandra Świderska, reprezentująca Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Podkreśliła ona, że wspomniane zagadnienie jest dla resortu wciąż ważnym tematem, ale wymaga szeregu uzgodnień z innymi resortami. Minister Szefernaker zaproponował, by dyskusję na ten temat przeprowadzić podczas następnego posiedzenia KWRiST.
Wybrane wnioski strony rządowej
W odniesieniu do wniosku Ministerstwa Finansów o pilne zaopiniowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 – strona samorządowa zwróciła uwagę, że skoro projekt tej ustawy trafił już do Sejmu, to będzie tam procedowany bez opinii KWRiST, a swoją opinię dotyczącą tego projektu korporacje samorządowe wyrażą podczas obrad w Parlamencie. Zaapelowano przy tym do strony rządowej o przestrzeganie ustawy o KWRiST.
Z kolei w odpowiedzi na wniosek Ministerstwa Klimatu i Środowiska o pilne zaopiniowanie projektu „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r”. ustalono, że 14 października zbierze się stosowny zespół KWRiST i wyda w tej sprawie opinię.
Co z ustawą „odległościową”?
W odniesieniu do tzw. ustawy odległościowej, dotyczącej lokalizacji elektrowni wiatrowych na lądzie głos zabrał Leszek Świętalski, dyrektor Biura ZGWRP, który podkreślał wagę projektowanych przepisów dla samorządów z terenów wiejskich. – Dla nas jest to bardzo ważne, nie tylko ze względu na rozwój energetyki wiatrowej, ale także na możliwość uwolnienia gruntów, odpowiednio zresztą określonych w planach miejscowych, które poprzez tę „ustawę odległościową” zostały zablokowane – zaznaczył.
Brak akceptacji dla sposobu procedowania ustaw przez rząd
Krytyka na stronę rządową spadła za sposób procedowania zmian w Prawie budowlanym. – Absolutnie nie będziemy akceptowali tego co się stało, czego przykładem była ustawa zmieniająca ustawę Prawo budowlane i ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym – podkreślił nowy sekretarz strony samorządowej KWRiST. – Ten projekt był wstępnie opiniowany przez Zespół ds. Infrastruktury. Umówiliśmy się co do uwag. Tych uwag było zresztą sporo i umówiliśmy się, że o tych uwagach będziemy rozmawiali podczas kolejnego posiedzenia, i z ogromnym zdziwieniem przyjęliśmy, że ten projekt wylądował w Parlamencie. To jest ten projekt dotyczący budowy budynków 70-metrowych – mówił Marek Wójcik. – Nie kwestionujemy potrzeby tego typu budownictwa, ale z zachowaniem określonego bezpieczeństwa, z zachowaniem przepisów dotyczących planowania przestrzennego, z zachowaniem przepisów Prawa budowlanego i gwarancji bezpieczeństwa osób, które te budynki będą budowały. Niestety nasz apel nie został uwzględniony i ustawa trafiła do Sejmu bez opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu. I nawet w takim nieciekawym kontekście, bo autorzy tego projektu wiedzieli, że chcemy o tym projekcie rozmawiać, że chcemy rozmawiać na Komisji Wspólnej, i zlekceważono nas. Tak nie powinno się zdarzyć – podsumował.
Spory zakres prac i apel o wznowienie posiedzeń Zespołu ds. Międzynarodowych
W trakcie posiedzenia omówiono jeszcze szereg innych ważnych kwestii i podjęto decyzje w zakresie opiniowania rozlicznych projektów. Zgłoszono także prośbę o zebranie Zespołu ds. Międzynarodowych. Apelowano o to by reaktywował on działalność, a przyczynkiem ku temu miałyby być co najmniej trzy tematy, zdaniem strony samorządowej warte przedyskutowania. Pierwszym są relacje Polska – Białoruś, w ogólnym kontekście naszych kontaktów z tym krajem i możliwości rozwoju gmin graniczących z terytorium tego państwa w dłuższym horyzoncie czasowym.
Dwa pozostałe zagadnienia, to sprawa Afganistanu i ustawy o repatriacji i opłacie skarbowej. Zwrócono także uwagę na kwestię tzw. Ustawy o sygnalistach – o postępach prac nad projektem opowiedział minister Szwed.