O funkcjonowaniu Systemu Rejestrów Państwowych, opiniowaniu Krajowej Polityki Miejskiej, a także poselskim projekcie tzw. powiatu metropolitalnego dyskutowali członkowie Komisji Wspólnej na posiedzeniu 28 sierpnia 2015.
Wiceminister spraw wewnętrznych, Przemysław Kuna przekazał informację na temat funkcjonowania Systemu Rejestrów Państwowych (w którym gminy od 1 marca br. rejestrują akty stanu cywilnego). 17 lipca została wdrożona wersja 1.6.5.4 aplikacji „Źródło”, zawierająca nowe funkcje oraz poprawki zauważonych błędów. Jest to druga duża paczka poprawek z trzech przewidzianych po uruchomieniu SRP – trzecia zostanie wdrożona we wrześniu.
Przez pięć miesięcy funkcjonowania SRP, urzędy stanu cywilnego „zmigrowały” do rejestru stanu cywilnego ponad 750 tysięcy aktów stanu cywilnego. Jak powiedział Kuna – zauważalna jest wyraźna tendencja wzrostowa, związana z przechodzeniem urzędów na elektroniczny sposób rejestracji, co jest powiązane również z rosnącą liczbą odpisów aktów wydawanych z rejestru.
Coraz mniej jest zgłoszeń do service desku, widać że urzędnicy w miarę spokojnie mogą pracować w nowym systemie.
Przed nami ważna chwila – od 1 września br. kończy się okres przejściowy, czyli pracujemy już tylko i wyłącznie na oprogramowaniu „Źródło” i wszystkie czynności winny być wykonywane w tej bazie. To będzie nowy moment. – przypomniał Kuna – Według naszej wiedzy tylko około 10 gmin nie pracowało w nowym systemie. Są to małe gminy i nie ma tam problemu, po prostu nic się tam nie dzieje, jeżeli chodzi i urząd stanu cywilnego. – mówił wiceminister. I zaapelował do samorządowców, by tam, gdzie będą jakieś problemy, to prosimy o kontakt z MSW, bo mamy powołany zespół fachowców, którzy będą jeździli i pomagali w problemach, jakie by one nie były już na miejscu, w gminach.
Największy kłopot jest z postępowaniem przetargowym na komputery dla gmin. Aby rozliczyć środki unijne, wszystkie komputery winny być zainstalowane w do 24 września br., a protokoły odesłane. Stało się to mocno nierealne w sytuacji, gdy Krajowa Izba Odwoławcza 25 bm. uwzględniła odwołanie niewybranych oferentów. Tu sytuacja robi się krytyczna; równolegle do obrad KWRiST odbywało się spotkanie przedstawicieli resortu spraw wewnętrznych oraz infrastruktury i rozwoju, by opracować plan awaryjny, sprawdzić, czy można przesunąć wrześniowe terminy. Jest kilka możliwych rozwiązań – można zaskarżyć wyrok KIO do sądu lub wybrać oferenta, który zdaniem MSW nie spełnia wymogów – decyzje będą zapadały na początku września. Na chwilę obecną jeszcze nawet nie ma pisemnego uzasadnienia wyroku KIO.
O wątpliwościach samorządowców mówił Stanisław Bodys, wiceprzewodniczący Unii Miasteczek Polskich. Do tej pory dzięki możliwości pracy w starych, lokalnych systemach rejestracji aktów stanu cywilnego problemów było stosunkowo niewiele – w razie problemów ze „Źródłem” urzędnicy wspomagali się „starymi” systemami. Po 1 września tej możliwości już nie będzie.
W małych gminach problemem może być brak pracowników i komputerów, duże miasta zatrudniają dodatkowe osoby do wprowadzania danych do sysmetu – a to kosztuje.
Trzeba jak najbardziej przyspieszyć dostawę sprzętu.
Bodys zaapelował, aby po 1 września br. gorąca linia była ”naprawdę gorąca”, by szybko i na bieżąco reagować na zapytania i kłopoty JST. Jak działa system okaże się tak naprawdę dopiero po 1 września, kiedy będzie już tylko nowy system i nie będzie można korzystać ze starego. Wtedy na pewno zdarzą się sytuacje, kiedy obywatele będą musieli oczekiwać na dokumenty, bo urząd będzie musiał uzyskać informacje z innego urzędu. Tu musi być pomoc dla gmin. – mówił burmistrz Rejowca Fabrycznego.
Przypomniał też, że samorządowcy już jakiś czas temu wystosowali prośbę do ministra finansów o uruchomienie środków rezerwy np. na sfinansowanie zwiększonych kosztów tego zadania zleconego z zakresu administracji rządowej. Rezerwa jest spora, bo wynosi ponad 160 mln zł. Przy jej uruchamianiu trzeba będzie wspólnie z wojewodami ustalić sposób dystrybucji tych środków, bo w małych gminach, przy skromnym stanie osobowym trudno będzie sobie poradzić z tym zadaniem. – powiedział S. Bodys.
Samorządowcy wyrazili też ubolewanie, że rząd nie podjął ich propozycji, by wydłużyć okres przejściowy, w którym gminy mogą równolegle pracować w obu systemach – starym i nowym.
Apel, by system wzajemnego informowania się o danych z USC sprawnie działał, by łącza się nie blokowały; po drugie – jak najszybciej uruchomić środki rezerwy; po trzecie – by MSW jak najszybciej przekazało informację dotyczącą sprzętu komputerowego po ostatecznych rozstrzygnięciach, bo na razie gminy mają np. skanery, wkrótce mają otrzymać drukarki, a na temat terminu dostawy komputerów, niezbędnych do pracy w nowym systemie, jeszcze nic nie wiedzą.
Komisja Wspólna zadecydowała, że przekazany 27 bm. projekt Krajowej Polityki Miejskiej ze względu na jego pilność, a także wagę dla miast zaopiniuje Zespół ds. Infrastruktury, w którego pracach będą mogli wziąć udział wszyscy zainteresowani członkowie KWRiST, zwłaszcza samorządowcy. Wiceminister infrastruktury i rozwoju, Paweł Orłowski dziękując za przyjęcie jego wniosku w sprawie szybkiego opiniowania KPM zaprosił też członków strony rządowej, gdyż projekt zakłada nałożenie nowych zobowiązań i konieczność współpracy różnych resortów przy realizacji Krajowej Polityki Miejskiej.
Marek Olszewski, przewodniczący ZGW RP nawiązując do panującej w kraju suszy zaapelował do strony rządowej, a dokładniej do ministra finansów o zmianę ustawy o dochodach JST. Minister rolnictwa, do którego zwracają się o pomoc rolnicy, którzy utracili często 30 % plonów, kieruje ich do wójtów, by ci też pomogli poszkodowanym, np. przez umorzenie zaległej raty podatku rolnego.
Powoduje to zawsze utratę dochodów i to podwójną, dlatego że minister finansów też zauważa, że dochody własne gminy są niższe niż należne i w kolejnym roku obniża gminie subwencję. Karanie gmin za udzielanie pomocy rolnikom nie jest właściwe. Doszliśmy do wniosku, że minister finansów ma sposób na to, by takie sytuacje nie miały miejsca. – powiedział Olszewski i zaapelował, by minister finansów przeanalizował ten problem i pomógł go rozwiązać.
Przewodniczący Olszewski podniósł też problem retencji wód – potrzebna jest pomoc gminom wiejskim w podniesieniu poziomu wód i przebudowie lokalnych ujęć wody dla celów komunalnych. Jeżeli tak upalne lata będą się powtarzały, to nie jest to tylko problem tylko pojedynczych gmin, ale problem, który dotyczy sporego obszaru kraju. – mówił Olszewski o apelu skierowany do ministrów finansów i rolnictwa.
Rząd przeznaczył na pomoc producentom rolnym kwotę aż 450 mln zł. – zwrócił uwagę współprzewodniczący ze strony rządowej Andrzej Halicki. Do końca września ponad tysiąc lokalnych komisji oszacuje straty i sporządzi wnioski o udzielenie pomocy. Wydaje mi się, że to jest dużo bardziej istotna sprawa w przyszłych dochodach. – powiedział Halicki.
Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej podziękował za umożliwienie zajęcia się sprawą wychodzącą poza zakres ustawy o Komisji Wspólnej, mianowicie projektem ustawy o powiecie metropolitalnym. Zespół ds. Ustrojowych KWRiST obradował nad tym projektem, przy udziale posłów wnioskodawców. Do tej pory korporacje zgłosiły swoje stanowiska, w różnym etapie prac legislacyjnych (które nota bene w ostatnim czasie były mocno przyspieszone). Podczas posiedzenia strony samorządowej 27 sierpnia postanowiliśmy zająć wspólne stanowisko – nasza opinia jest zdecydowanie negatywna, już teraz w stosunku do sprawozdania komisji, z którego wynika, że nie zostały uwzględnione najważniejsze z naszych zastrzeżeń. – mówił Porawski.
Pierwsze zastrzeżenie dotyczy bezpośrednich wyborów organu przedstawicielskiego związku, podczas gdy w 1. artykule tej samej ustawy jest napisane, że „związek metropolitalny jest formą współpracy gmin i powiatów.”
A więc jeśli w organie przedstawicielskim może nie być przedstawicieli gmin i powiatów podejmujących współpracę, to jest to jakieś zasadnicze nieporozumienie. Poza tym bezpośrednie wybory są formą demokracji przewidzianą dla organów przedstawicielskich – po pierwsze narodu, to jest sejm, a po drugie społeczności lokalnych i regionalnych, to są rady gmin, powiatów i sejmików województw. W związku z tym taki związek metropolitalny uzyskałby w jakimś sensie status podobny do jednostek samorządu terytorialnego, co jest oczywistym nieporozumieniem. – wyjaśniał Andrzej Porawski.
Kolejne zastrzeżenie samorządowców dotyczy 2. rozdziału, który przewiduje odgórne tworzenie przez radę ministrów związku polegającego na współpracy gmin i powiatów, w tym – przygotowywanie projektu statutu przez pełnomocnika rządu, a nie przez działające wspólnie JST. Co więcej, można narzucić im członkostwo w takim związku – zgodnie z przyjętym tekstem nie trzeba zgody wszystkich, wystarczy 50 % zainteresowanych JST.
Wreszcie trzecia sprawa o znaczeniu ustrojowym – rozdział 3., zawiera zadania związku, które dziś są zadaniami gmin, powiatów, a nawet województw. Tymczasem nikt nie zdjął tych zadań z JST w samorządowych ustawach ustrojowych.
Z tych trzech powodów nasze stanowisko jest jednoznacznie negatywne i apelujemy w nim już nie rządu, a do sejmu o odrzucenie sprawozdania komisji. – zakończył wywód sekretarz strony samorządowej.
To jest na tyle ważna ustrojowa rzecz, że należałoby ją procedować w warunkach spokoju i pełnej odpowiedzialności. Do tej pory tak nie było – to wszystko było bardzo gwałtownie robione. Przy czym sądzę, że nadal możliwe jest dojście do porozumienia w tej sprawie. – powiedział Zygmunt Frankiewicz, współprzewodniczący ze strony samorządowej. Dodał, że projekt w ostatnim czasie podlegał bardzo istotnym przemianom i w trakcie prac wiele uwag samorządowych zostało uwzględnionych.
Marszałek województwa mazowieckiego, Adam Struzik przypomniał, że powiat metropolitalny to sprawa zgłaszana od lat, zwłaszcza przez Śląsk. Jego zdaniem trzeba jednak rozważyć, czy przygotowywana ustaw powinna obowiązywać na terenie całego kraju.
To jest jakaś hybryda – ani struktura samorządowa ani rządowa. – mówił Struzik. Jego zdaniem trzeba też jasno określić źródła dochodów tego „quasi samorządu”. Jak zapiszemy, że ze spadków i darowizn albo z dobrowolnych składek udziałowców, to jak to się ma do tych wyborów bezpośrednich i innych zapisów? To jest taki akt prawny, który może zachwiać poważnie strukturą ustrojową, zwłaszcza samorządu. Bo tyle samorządności, ile możliwości finansowych. Obawiam się, że ta hybryda potem zostanie sierotą, bo nie będzie komu finansować jej działań. – ostrzegał marszałek.
Odpowiadając na apel samorządowców minister Halicki również przyznał, że jest bardzo sceptyczny do formuły bezpośrednich wyborów, bo byłoby to równoznaczne z formalnym utworzeniem czwartego szczebla samorządu terytorialnego. Jednocześnie uważa za zasadne, aby kontynuować rozmowy na ten temat podczas zespołu ustrojowego. Halicki wyraził też nadzieję, że jest jeszcze szansa na uzyskanie w sejmie pewnego kompromisu w tej sprawie i lepszego kształtu tej ustawy.
Komisja Wspólna uzgodniła 28 sierpnia br. 18 projektów aktów prawnych, w tym projekt rządowego dokumentu pn. Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2020; projekt rozporządzenia MIR w sprawie dokonywania klasyfikacji odcinków dróg ze względu na koncentrację wypadków śmiertelnych oraz ze względu na bezpieczeństwo sieci drogowej; projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (będzie wynosiło 1850 zł) oraz projekt MEN w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
Jednocześnie na wniosek ministrów KWRiST wydała upoważnienie do wydania opinii wiążącej przez zespoły robocze do projektów:
– nowelizacji rozporządzenia MEN w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach;
– projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków uznania odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne.
– projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie funkcjonowania bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.
– projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów.
– projekt Informacji o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2014 r.
– projekt ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego
Współprzewodniczący ze strony rządowej, Andrzej Halicki wręczył nominację do prac w KWRiST nowym członkom strony rządowej – Janowi Grabcowi, wiceministrowi administracji i cyfryzacji odpowiedzialnemu za kontakty z samorządem terytorialnym oraz Przemysławowi Kunie, wiceministrowi spraw wewnętrznych, odpowiedzialnemu za funkcjonowanie Systemu Rejestrów Państwowych.
Źródło: www.miasta-polskie.pl