O przygotowaniach do roku 2015, w którym będziemy obchodzić 25-lecie polskiej samorządności rozmawiali członkowie Komisji Wspólnej na spotkaniu w Kancelarii Premiera 26 listopada br. Patronat nad jubileuszem objął Prezydent RP, Bronisław Komorowski.
Już na lipcowym spotkaniu z przedstawicielami korporacji samorządowych wchodzących w skład KWRiST Prezydent RP, Bronisław Komorowski na wniosek samorządowców objął patronatem honorowym obchody tej rocznicy. Powiedział, że chciałby, aby przyszły rok był rokiem refleksji i dumy z okazji 25-lecia polskiej samorządności.
W tym roku obchodziliśmy 25-lecie wolności, która przyniosła nam samorządność. W przyszłym roku będziemy obchodzić 25-lecie samorządności. Złożyły się na to dwie rocznice: wejścia w życie ustawy samorządowej 8 marca 1990, jak i pierwszych, całkowicie wolnych wyborów samorządowych z 27 maja 1990 roku. – przypomniał Olgierd Dziekoński, minister w kancelarii Prezydenta RP, który z ramienia Prezydenta wchodzi w skład komitetu organizacyjnego Roku Polskiej Samorządności. W komitecie tym są również dyrektorzy biur korporacji samorządowych, a z ramienia rządu – Andrzej Halicki, minister administracji i cyfryzacji oraz Katarzyna Kacperczyk, wiceminister spraw zagranicznych.
Minister Dziekoński przedstawił wstępny, bardzo bogaty program przyszłorocznych imprez. Inauguracja roku samorządności rozpocznie się już 31 grudnia br. Orędziem Noworocznym Prezydenta RP, a potem wydarzenia będą się odbywać przez wszystkie miesiące roku – dla ułatwienia podzielono je na główne (w których weźmie udział głowa państwa), sektorowe i lokalne lub regionalne.
Kongres 25-lecia Samorządu Terytorialnego w Poznaniu, spotkanie jubileuszowe z Prezydentem połączone z otwarciem okolicznościowej wystawy w MAiC i wręczeniem Nagrody Obywatelskiej, Forum Debaty Publicznej zatytułowane „Przyszłość samorządu terytorialnego w Polsce” czy uroczyste obchody Dnia Samorządu Terytorialnego z wręczeniem nagród państwowych i lipcowe święto patronki – świętej Kingi w Starym Sączu to przykładowe imprezy zaplanowane na przyszły rok. Poza tym odbędzie się wiele konferencji związanych z jubileuszem, m.in. konferencja BGK organizowana wspólnie z korporacjami samorządowymi, tym razem poświęcona finansom JST, pomyślana jako podsumowanie 25-lecia; Europejski Kongres Samorządowy „Europa regionów a nowe otwarcie” czy konferencje bilateralne (polsko-niemiecka, polsko-francuska, polsko-amerykańska i polsko-brytyjska).
Promocja polskiej samorządności
Również resort spraw zagranicznych przygotowuje się do obchodów Roku Samorządności. Chce promować za granicą polski model samorządności. Jak powiedziała Weronika Staniec-Porczyk, wicedyrektor Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej w MSZ, w przyszłym roku resort będzie się starał dotrzeć do zagranicznych partnerów z informacją, że Polska ma dobrze zorganizowany i sprawdzony w praktyce ustrój samorządowy, dzięki czemu szybko się rozwija. Jest też liderem w wykorzystaniu funduszy UE dla rozwoju regionalnego i lokalnego. Z kolei na poziomie krajowym MSZ postara się pokazać, że działania samorządów na arenie międzynarodowej stanowią znaczące wzmocnienie działań na rzecz promocji i budowy pozycji Polski za granicą. W 2015 r. resort zorganizuje też konkurs dla wszystkich JST, którego celem jest wsparcie wymiaru samorządowego i obywatelskiego polskiej polityki zagranicznej.
W części roboczej najostrzejszy spór wzbudził nowy podział subwencji oświatowej. Zmiany nie wiążą się niestety z większą pulą środków, lecz z racjonalizacją wydatków. Stąd propozycje zmian w wagach i, co za tym idzie, przesunięcie środków między zadaniami, np. młodzieżowe ośrodki wychowawcze, które w skali kraju są przeszacowane o około 25% mają otrzymać mniejsze, urealnione w stosunku do potrzeb finansowanie. Podobnie ma się sprawa z pieniędzmi na kształcenie dorosłych, które jest nieskuteczne i nieefektywne. W zamian MEN chce wesprzeć małe szkoły liczące do 70 uczniów (nie tylko na terenie wsi, ale i miast) oraz 6-latki. Mimo, że w trakcie dyskusji samorządowcy podkreślali, iż zmiany idą w dobrym kierunku, ani na październikowym, ani listopadowym posiedzeniu zespołu roboczego, strona samorządowa nie doszła do porozumienia.
Przyczyny niemożności ustalenia wspólnego stanowiska wyjaśniał stronie rządowej Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej: Jako jeden z najstarszych uczestników tego gremium chcę powiedzieć, że każda zmiana w algorytmie (…), służącym do podziału kwoty, która jest z jednej strony bardzo duża, a z drugiej – niewystarczająca prowadzi do przesunięć środków. W związku z tym jest naturalnym odruchem reprezentantów poszczególnych kategorii JST, że jeśli ktoś traci na takim przesunięciu, to broni się przed tą utratą. Porawski zaproponował też, by w tej sytuacji to minister edukacji wraz z ministrem finansów podjęli decyzję w tej sprawie.
Wiceminister Edukacji, Przemysław Krzyżanowski próbował przekonać samorządowców do uzgodnienia projektu przez wyjaśnienie motywacji MEN do wprowadzenia zmian. Rolą MEN jest m.in. racjonalna dystrybucja publicznych pieniędzy. Dlatego podjęliśmy się zadania zmiany dystrybuowania środków finansowych – zauważyliśmy po prostu, że mamy tu ogromne rezerwy. – wyjaśniał wiceminister. Zaoszczędzone w jednym miejscu środki mają być przesunięte na mocno niedofinansowane szkolnictwo zawodowe, a także na wsparcie organizacyjne gmin, które mają 6-latki w szkole i muszą stworzyć dla nich np. dodatkową świetlicę czy zatrudnić dodatkowego nauczyciela.
W trakcie dyskusji o podziale środków samorządowcy przypomnieli postulaty, które zgłaszają od lat. Marek Olszewski, wiceprzewodniczący ZGW RP, wójt Lubicza i współprzewodniczący Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu przypomniał po raz kolejny, że „system finansowania oświaty po kilkunastu latach powinien być gruntownie przebudowany. Tak się nie stało i mamy do czynienia z propozycją podziału dokonującą tylko wycinkowych zmian.” Takie fragmentaryczne podejście do problemu powoduje niemożność uzgodnienia.
Mimo długiej dyskusji Komisji Wspólnej nie udało się wypracować opinii, stąd decyzja, by na grudniowym spotkaniu ostateczną decyzję wydał zespół roboczy.
Kilkakrotnie podczas listopadowego posiedzenia samorządowcy przywoływali problem niedofinansowania zadań zleconych przez rząd, a realizowanych przez samorządy. Zadania zlecone od dawna są mocno niedofinansowane, samorządowcy domagali się zwiększenia kwot na rok 2015, ale do posiedzenia KWRiST nie tylko nie przyszła informacja na ten temat, ale pojawiła się nowa, jeszcze bardziej niepokojąca.
Edward Trojanowski, sekretarz generalny ZGW RP poinformował, że przyznane na rok 2015 dotacje wojewodów wynoszą 50% środków przekazanych w tym roku na zadania zlecone gminom. Nie przyznano również finansowania na dodatki dla pracowników pomocy społecznej w gminach. To 250 zł miesięcznie, które samorządy w umowach z pracownikami mają zawarte, a więc muszą te koszty ponosić. Trojanowski przypomniał, że minister administracji i cyfryzacji otrzymał pismo w tej sprawie, ale nie odpowiedział nań.
Wiceminister administracji i cyfryzacji, Stanisław Huskowski przyznał, że nie ma danych na ten temat, obiecał jednak przygotować informację. Przyjrzymy się tym dotacjom i prześlemy pełną informację stronie samorządowej – zapowiedział Huskowski.
Przy okazji Trojanowski upomniał się o debatę systemową, która pierwotnie była zaplanowana na kwiecień br., a która miała dotyczyć zadań zleconych. Wiceminister finansów, Hanna Majszczyk prosiła o przesunięcie terminu i tłumaczyła wtedy, że jej pracownicy potrzebują więcej czasu na zebranie informacji i dokonanie analizy. Minęło już jednak bardzo dużo czasu i chcielibyśmy wiedzieć, kiedy wreszcie ten raport będzie nam przedstawiony? – pytał Trojanowski.
Współprzewodniczący ze strony samorządowej, Cezary Gabryjączyk dodał, że JST dokładają ogromne pieniądze do realizacji zadań zleconych. Według wyliczeń niektórych samorządów środki przekazywane przez wojewodów pokrywają zaledwie 25% wydatków. Potrzebna jest analiza i uregulowanie tej sprawy.
Spośród 31 projektów w porządku obrad Komisja uzgodniła 26, w tym projekt ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, który wraz z listą uwag samorządowych zostanie skierowany do dalszych prac w parlamencie, a także projekt nowelizacji ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia czy projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie katalogu odpadów.
Jak zwykle kilka projektów trafi na zespoły robocze, które wydadzą w grudniu opinię wiążącą, oprócz projektu rozporządzenia MEN w sprawie sposobu podziału subwencji oświatowej również projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji; projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych i wreszcie – projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców i sposobu ich rejestrowania. Do wszystkich tych projektów uwagi mają jeszcze województwa.
Kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej odbędzie się wyjątkowe 17 grudnia br.
Źródło: www.zmp.poznan.pl