3 czerwca, po trzech miesiącach przerwy spowodowanej pandemią Covid 19 KWRiST wznowiła obrady. Tarcza 4.0 była głównym tematem debaty rządowo-samorządowej.
Całą listę spraw problemowych, które narosły przez czas, kiedy Komisja się nie zbierała wymienił prezydent Sopotu, Jacek Karnowski, który z ramienia ZMP pełni funkcję współprzewodniczącego KWRIST. Przypomniał też, że w poprzednim tygodniu samorządowcy spotkali się z wicepremier Jadwigą Emilewicz i z nią wstępnie omówili pakiet problemów, związanych z trudną sytuacją finansową spowodowaną koronawirusem.
Długa lista spraw
- Najważniejszy postulat dotyczył tego, by rząd konsultował z samorządowcami projekty dotyczące przeciwdziałaniom skutkom epidemii. Samorządowcy niejednokrotnie zapewniali, że są w stanie szybko zaopiniować pilne projekty. Prezydent Karnowski przypomniał, że dopiero tzw. tarcza 4.0 trafiła do opiniowania przez Komisję Wspólną, poprzednie projekty rząd przyjmował, nie pytając samorządowców o zdanie.
- poluzowanie reguł zadłużania się nie tylko w 2020 roku, ale także w kolejnych latach.
- uelastycznienie przepisów dotyczących wpłat tzw. janosikowego przez zasobniejsze JST
- wprowadzenie zapisów, że ulgi i zwolnienia z podatków, które JST wprowadziły w ramach przeciwdziałania kryzysowi wywołanemu przez COVID 19 nie są liczone jako potencjał podatkowy JST przy obliczaniu subwencji.
- zrefundowanie gminom kosztów, które poniosą w związku z organizacją wyborów prezydenckich (które w trakcie spotkania ogłosiła na 28 czerwca br., marszałek sejmu, Elżbieta Witek), w tym kosztów środków ochrony przed koronawirusem oraz pilne ogłoszenie wytycznych przez Głównego Inspektora Sanitarnego
- zwiększenie subwencji oświatowej o planowane podwyżki dla nauczycieli, w tym również tych przedszkolnych przy okazji nowelizowania przez rząd budżetu państwa
Co udało się ustalić
Część samorządowych postulatów została zapisana w projekcie tarczy 4.0, np. kredyty zaciągnięte przez JST na uzupełnienie ubytków w dochodach do końca okresu ich spłacania nie będą wliczane do wskaźnika zadłużenia. O 5 lat zostanie przyspieszone wejście w życie przepisu, że koszty związane z obsługą zadłużenia nie będą zaliczane do wydatków bieżących (pierwotnie ten przepis miał wejść w życie dopiero w 2026 roku). To pozwoli samorządom uwolnić 3 mld zł rocznie.
Wiceminister rozwoju Robert Nowicki obiecał zastanowić się nad nową, kompromisową propozycją samorządową dotyczącą janosikowego, by JST nie płaciły go w tych miesiącach, w których mają rzeczywisty ubytek dochodów (janosikowe płacone jest w ratach miesięcznych). Samorządowcy zgłoszą taką poprawkę podczas prac w senacie.
Jednocześnie zapowiedzieli, że nadal będą walczyć o to, by nie liczyć ulg i zwolnień, które wprowadzili w ramach przeciwdziałania kryzysowi wywołanemu przez COVID 19 jako potencjału podatkowego JST przy obliczaniu subwencji.
W kwestii poluzowania zapisów art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych oraz uelastycznienia zapisów dotyczących wykorzystania środków z tzw. funduszu korkowego wiceminister rozwoju, Robert Nowicki zapewnił, że rozmowy na ten temat odbędą się na początku sierpnia br. Do tego czasu mają trwać analizy finansowe. Na razie rząd szacuje ubytek dochodów JST na 10 mld zł w skali roku, czyli ok. 10 procent.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, Paweł Szefernaker zapewnił, że środki na przeprowadzenie wyborów prezydenckich zostaną gminom przekazane, a w najbliższych dniach, a może nawet godzinach GIS wyda odpowiednie wytyczne dotyczące bezpieczeństwa.
Oświatowa kość niezgody
Nie udało się dojść do porozumienia w sprawie finansowania oświaty. Wiceminister edukacji narodowej Maciej Kopeć powiedział, że w 2019 roku dochody samorządowe rosły i trudno się już dziś odnosić do dochodów w roku 2020 i kwestii finansowania zadań oświatowych. Stwierdził też, że samorządowcy zawyżają kwotę wliczając do niej wydatki na zadania własne, np. przedszkolne. Dlatego przewodniczący obradom wiceminister Paweł Szefernaker zaproponował, by jedno z najbliższych spotkań ponownie poświęcić finansowaniu oświaty.
Kolejny raz KWRiST zbierze się 1 lipca.
Źródło: ZMP