Kurator oświaty nie może podważyć przesłanki ekonomicznej czy demograficznej jako powodu likwidacji szkoły. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Spór dotyczył podjętej przez zakroczymskich radnych w styczniu 2020 r. uchwały w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego.
- Likwidację uzasadniać miały wysokie koszty utrzymania placówki, w której uczyło się 54 uczniów w ośmiu oddziałach, a pracowało 25 nauczycieli.
- Na likwidację nie wyraził zgody kurator oświaty, który podkreślił, że „jedyną przesłanką skłaniającą gminę do likwidacji szkoły są (…) względy ekonomiczne”. Stanowisko to podtrzymał Minister Edukacji.
- Organ nadzoru pedagogicznego może odmówić pozytywnej opinii w sprawie likwidacji, tylko jeśli decyzja w tej sprawie podjęta przez organy gminy jest sprzeczna z przepisami ustawy – podkreśla WSA w Warszawie.
W rozpatrywanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sprawie (sygn. akt II SA/Wa 2070/20 nieopublikowany) spór dotyczył podjętej przez zakroczymskich radnych w styczniu 2020 r. uchwały w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego. Likwidację uzasadniać miały wysokie koszty utrzymania placówki, w której uczyło się 54 uczniów w ośmiu oddziałach, a pracowało 25 nauczycieli. Na likwidację nie wyraził jednak zgody kurator oświaty. W negatywnej opinii do uchwały Rady Gminy w Zakroczymiu podkreślił, że „jedyną przesłanką skłaniającą gminę do likwidacji szkoły są więc względy ekonomiczne”.
Stanowisko to podtrzymał Minister Edukacji. W ocenie resortu „argumenty natury ekonomicznej dotyczące przeznaczenia przez gminę Zakroczym środków finansowych na funkcjonowanie szkoły nie mogą stanowić przesłanki do jej likwidacji, biorąc pod uwagę obowiązki gminy”.
Inaczej sprawę ocenił WSA w Warszawie, który stwierdził, że „organ nadzoru pedagogicznego, wydając na podstawie art. 89 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe opinię w sprawie likwidacji szkoły prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego, działa wyłącznie według kryterium legalności. Może odmówić organowi samorządowemu prowadzącemu szkołę wydania pozytywnej opinii tylko wtedy, gdyby decyzja o likwidacji była sprzeczna z konkretnymi przepisami ustawy”.
– Wyrok ten daje samorządom poczucie sprawiedliwości – komentuje Artur Ciecierski, burmistrz Zakroczymia. – Rząd wielokrotnie podkreślał, że oświata jest zadaniem własnym gminy i nie można oczekiwać, że subwencja będzie pokrywała wszelkie koszty. Pełna zgoda. Tylko skoro tak jest, to niech rząd nie wtrąca się jak ma wyglądać sieć szkół w gminie to wyłączna kompetencja samorządu – podkreśla burmistrz Zakroczymia.
Nie jest to pierwsze orzeczenie sądów administracyjnych wskazujące, że opinia kuratora oświaty w sprawie likwidacji szkoły nie może być dowolna.
M.in. w sierpniu 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że każdorazowa „negatywna opinia” kuratora w kwestii likwidacji szkoły musi wskazać podstawę prawną, nakładającą na organ prowadzący szkołę konkretny obowiązek, związany z zapewnieniem uczniom likwidowanej szkoły zrealizowania wszystkich tych uprawnień, które wynikają z norm prawnych zawartych w ustawie – Prawo oświatowe lub w innych ustawach. Dopiero bowiem niewykonanie lub realna groźba niewykonania takiego konkretnego, wyraźnie wskazanego w ustawie obowiązku, mogłaby prowadzić do odmowy wydania „pozytywnej opinii”.
Do podobnych wniosków doszedł WSA w Warszawie w wyroku z 2 lutego 2021 r. Sąd wskazał w nim m.in., że w negatywnej opinii w przedmiocie likwidacji szkoły organ nadzoru pedagogicznego nie może opierać się na argumentacji pozaprawnej.
W ocenie sądów administracyjnych decyzja kuratora oświaty, czy też Ministra Edukacji, odmawiająca pozytywnej opinii uchwale rady gminy w sprawie likwidacji szkoły, nie może być motywowana „względami polityki państwa”.
Źródło: www.portalsamorzadowy.pl/