We wtorek, 24 stycznia br., odbyło się pierwsze posiedzenie połączonych sejmowych komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Podczas posiedzenia rozpoczęto prace nad nowelizacją tzw. ustawy odległościowej, określanej także jako „ustawa 10H”. Przyjęcie nowelizacji ma odblokować rozwój lądowej energetyki wiatrowej w Polsce i ma stanowić realizację jednego z kamieni milowych na drodze do realizacji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
Złagodzenie zasady 10H – dopuszczona odległość od wiatraka to 500 m
Warto odnotować, że łącznie z przedłożeniem rządowym, zgłoszonych zostało osiem projektów nowelizacji. Posłowie opozycji apelowali, aby wszystkie projekty trafiły najpierw do pracy w podkomisji. Jednak większość posłów – członków obu komisji – uznała za zasadne by były one procedowane od razu na omawianym posiedzeniu.
Rządowy projekt, co do zasady nie znosi zasady „10H”, lecz daje takie możliwości gminom. Zgodnie z założeniami ustawy, władze gmin i lokalne społeczności będą decydować – poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego – czy na ich terenie powstaną farmy wiatrowe. Samorządy gminne będą mogły zezwolić na budowanie ich w odległości mniejszej, niż wynika z zasady „10H”, jednak nie będzie ona mogła być mniejsza niż 500 m (takie rozwiązanie zakładał projekt jeszcze we wtorek). Uzasadnienie projektu przedstawiła Anna Moskwa, Minister Klimatu i Środowiska. Po jej wypowiedzi oraz licznych głosach parlamentarzystów stanowisko Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP) w tej kwestii przedstawił Leszek Świętalski, Dyrektor Biura Związku. Przedstawiciel ZGWRP zaznaczył, że przedłożony rządowy projekt został pozytywnie zaopiniowany przez stronę samorządową oraz wskazał na korzyści, jakie niesie za sobą liberalizacja obowiązujących obecnie przepisów. Wśród pozytywnych aspektów dyrektor Świętalski wskazał wzrost bezpieczeństwa energetycznego, dywersyfikację miksu energetycznego oraz umożliwienie osiągnięcia samowystarczalności energetycznej gmin. Niebagatelną korzyścią nowelizacji „ustawy odległościowej”, na którą wskazał dyrektor Biura ZGWRP będzie także odblokowanie pod budownictwo mieszkaniowe terenów, które w planach miejscowych mają takie przeznaczenie, ale obecnie ich wykorzystanie w tym celu jest zablokowane przepisami określającymi regułę 10H.
Ostatecznie posłowie odrzucili wszystkie zgłoszone propozycje, a rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw został skierowany do dalszych prac w połączonych komisjach we czwartek.
Nagły zwrot akcji i minimalna odległość wynosi 700 m
Tak sytuacja kształtowała się jeszcze we wtorek. Jednak podczas czwartkowego posiedzenia połączonych komisji zgłoszona została poprawka, ustanawiająca minimalną odległość budowy elektrowni wiatrowych od budynków na 700 m. Jednocześnie na posiedzeniu komisji zapowiedziane zostały dalsze modyfikacje przepisów, które będą miały doprecyzować, że zmieniona odległość odnosi się tylko do budynków o funkcji mieszkaniowej i nie dotyczy budynków rolniczych i gospodarczych.
Poprawka została przyjęta w głosowaniu, mimo że strona samorządowa zgłaszała uwagi, podkreślając nie tylko negatywne skutki wprowadzenia tej zmiany dla rozwoju energetyki wiatrowej, ale także wskazując na legislacyjny bałagan, jaki niesie za sobą jej wprowadzenie.
Głos w sprawie poprawki zabrał również Janusz Gajowiecki, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. Wskazał on, że Stowarzyszenie poddało analizie ponad 30 projektów nowych farm wiatrowych, które pierwotnie zakładały minimalną odległość od istniejących i planowanych zabudowań mieszkalnych równą 500 m. Z przeprowadzanego przeglądu wynika, że zwiększenie minimalnej odległości do 700 m, spowoduje redukcję możliwej mocy zainstalowanej o ok. 60-70%.
Kto reprezentował ZGWRP?
W trakcie posiedzeń połączonych komisji sejmowych ZGWRP reprezentowali Krzysztof Iwaniuk, Przewodniczący Związku, Leszek Świętalski, Dyrektor Biura ZGWRP oraz Mariusz Marszał, Doradca przewodniczącego ZGWRP ds. legislacyjnych i programowych.
tekst i zdjęcie: Mariusz Marszał