31 maja 2022 roku w mediach rząd ogłosił wyniki II naboru w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Na podstawie publikowanych list wojewódzkich z wykazem dofinansowanych wniosków złożonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki została dokonana przez Biuro Związku analiza alokacji środków z Programu na poszczególne kategorie samorządu.
W ramach drugiego naboru PIS rozdysponowano 30,2 mld zł na 4989 wniosków JST i ich związków, co stanowi 59% wartości realizowanych wydatków majątkowych przez JST w 2021 roku. Praktycznie prawie wszystkie samorządowe jednostki otrzymały bezpośrednie wsparcie z Programu Inwestycji strategicznych w ramach II naboru. Część jednostek skorzysta z finansowania inwestycji w ramach celowych związków jednostek samorządowych.
Największy udział zarówno w liczbie wniosków zaakceptowanych do dofinansowania jak i kwot dofinansowania mają gminy wiejskie, następnie gminy miejsko-wiejskie.
Udział w ogólnej kwocie dofinansowania dla gmin wiejskich z Programu Inwestycji Strategicznych jest mniejszy niż wynikający ze struktury udziału w liczbie wniosków objętych dofinansowaniem, ale wynika to z mniejszych kwot dotacji przypadających na 1 wniosek co wiąże się wielkością oraz wartością budżetów tych jednostek.
Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie otrzymały bezpośrednio jako wnioskodawcy prawie 62% z 30,2 mld zł środków w ramach II naboru Programu Inwestycji Strategicznych. Część gmin była pośrednio benificjentem środków na inwestycje w ramach związków jednostek samorządowych, które otrzymały 508 mln zł dofinansowania na 67 wspólnych projektów.
Samorządy w II edycji naboru mogły złożyć do 3 wniosków na dofinansowanie z Programu. Przeciętna liczba wniosków przypadająca na jedną gminę wiejską wyniosła 1,85 przy średniej kwocie dotacji na 1 wniosek w wysokości 4,5 mln zł.
Wartość wsparcia z Programu dla gmin wiejskich należy ocenić jako wysoką jeśli ją odniesiemy do zrealizowanych wydatków majątkowych gmin wiejskich w roku 2021. Wartość dofinansowania dla gmin wiejskich stanowi 121% wykonanych wydatków majątkowych w roku 2021, a w gminach miejsko-wiejskich jest to już znacznie mniej i wynosi 78% wydatków majątkowych 2021 roku.
Analizując regionalne rozdysponowanie kwot wśród samorządów gminnych to zauważamy, że znaczne środki skierowane są na obszary zmarginalizowane i ich gminy wiejskie. Szczególnie dotyczy to gmin wiejskich województwa lubelskiego, znacznych obszarów województwa mazowieckiego , łódzkiego czy podkarpackiego.
Należy podkreślić, że ponad 1180 gmin wiejskich, których wskaźnik dochodów podatkowych (G) nie przekracza 92% średnich dochodów podatkowych gmin (Gg), otrzyma łącznie 10,5 mld zł, czyli 88% ogólnej kwoty przeznaczonej dla gmin wiejskich oraz 35% całej kwoty alokowanej w ramach II naboru z Programu Inwestycji Strategicznych. Dotyczy to gmin wiejskich uprawnionych do otrzymania części podstawowej subwencji wyrównawczej. Zatem środki z Programu Inwestycji Strategicznych trafią w znacznej części do gmin o niskim potencjale gospodarczo-społecznym z przeznaczeniem głównie na inwestycje w infrastrukturę drogową oraz wodnościekową.