Poprzednio (18 czerwca 2020r.) w tym miejscu informowaliśmy o dialogu pomiędzy ZGW RP i innych korporacji samorządowych z Ministerstwem Edukacji Narodowej w sprawie oświaty. Dialog ten określiliśmy jako zabawę w „głuchy telefon”. Do takiego określenia skłoniła nas treść odpowiedzi MEN na „Stanowisko w sprawie finansowania oświaty i podwyżek dla nauczycieli w 2020r.”
Ze względu na brak sensownej odpowiedzi MEN na bieżące problemy funkcjonowania i finansowania oświaty Zarząd ponownie na nie wskazał w „Stanowisku w sprawie wprowadzenia realnych mechanizmów pomocowych dla JST”. Na zagadnienia związane z oświatą w tymże stanowisku ponownie odpowiedział Pan Maciej Kopeć, Podsekretarz Stanu w MEN. W odpowiedzi czytamy: „W obowiązującym systemie prawnym nie ma przepisu, z którego wynikałoby, iż budżet państwa gwarantuje w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, środki na pokrycie wszystkich wydatków na realizację zadań oświatowych jednostek samorządu terytorialnego”. Jest tam także napisane: „Środki na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli od września 2020r. o 6% zostały zapewnione między innymi w kwocie części oświatowej subwencji ogólnej” i dalej: „W stosunku do 2019r. kwota subwencji jest wyższa o 2 mld 928 mln 281 tys zł, to jest o 6,2%. Czyli można by wnioskować, że zdaniem MEN skoro podwyżki zostały (w całości?) zapewnione wzrostem subwencji oświatowej, to nie ma w 2020r. jakichkolwiek wzrostów kosztów innych czynników funkcjonowania oświaty.
Czyli zabawa w „głuchy telefon” trwa nadal. Wiceminister M. Kopeć w bardzo subtelny sposób analizuje także sytuację finansów samorządowych. Informuje również o innych formach wspierania JST, co akurat jest poza gestią MEN. Z zamierzchłych czasów przypomina to wypowiedź jednego z kacyków: „to nic, że zdrożało masło, ale staniały podkłady kolejowe”.
Odpowiedź MEN na ważne problemy naszych gmin pozostawiamy do indywidualnej oceny. Jednocześnie przypominamy, że 26 sierpnia 2020r. część obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego poświęcona będzie problemom oświatowym. Aby dobrze się do niej przygotować do członków ZGW RP rozesłaliśmy ankietę dotyczącą finansów, w tym możliwości sprostania finansowania całości zadań oświatowych, a szczególnie podwyżek dla pracowników oświaty od września br. Mimo sezonu urlopowego zachęcamy wszystkich do dzielenia odpowiedzi. Naszym celem jest wykazanie rzeczywistego finansowania oświaty, w tym podwyżek, w ramach subwencji oświatowej. Subwencja, która jak czytamy w stanowiskach MEN nie będzie zmieniona mimo bardzo bolesnych dla finansów samorządowych skutków epidemii COVID-19. Konsekwentnie dążyć będziemy także do podjęcia przez państwo finansowania pensji pracowników oświaty. Chcemy także doprowadzić do systemowych zmian w zakresie algorytmu, który dzisiaj służy do rozdysponowania każdej kwoty (niekoniecznie adekwatnej do potrzeb) przeznaczonej do finansowania oświaty, a powinien służyć w odwrotną stronę – czyli do wyliczeń potrzebnych nakładów na oświatę.
Leszek Świętalski
Sekretarz Generalny ZGW RP