Realizacja 21 postulatów samorządowych zależy w głównej mierze od nas i od karty wyborczej – powiedziała w sobotę w Gdańsku prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz podczas debaty „Przyszłość samorządu” w 39. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. Jak dodała, chciałaby, żeby program Polski samorządnej i solidarnej był realizowany. W debacie „Przyszłość samorządu” odbywającej się w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku uczestniczyli prezydenci miast, marszałkowie województw, burmistrzowie i wójtowie, a także przedstawiciele miast partnerskich Gdańska. Związek Gmin Wiejskich RP, na debacie reprezentowali Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący Związku i Mirosław Lech, członek Zarządu ZGW RP. Podczas debaty nastąpiło ogłoszenie 21 postulatów samorządowych.
Dyskusja nad postulatami zapoczątkowana została 4 czerwca 2019 r., gdzie podczas obchodów Święta Wolności i Solidarności w Gdańsku, ponad 300 wójtów, burmistrzów, starostów, prezydentów oraz marszałków rozpoczęło rozzmowy na temat przyszłości polskich miast i wsi. Polscy samorządowcy zaprezentowali 21 tez, czyli najważniejszych wyzwań dla wspólnot lokalnych. Po konsultacjach z mieszkańcami małych gmin i dużych miast, z przedstawicielami sektora pozarządowego i ze środowiskiem samorządowym, sformułowano 21 postulatów samorządowych.
Wśród 21 postulatów samorządowych zaprezentowanych oficjalnie w sobotę 31 sierpnia, znalazły się m.in. decentralizacja służby zdrowia, zwiększenie nakładów na edukację, obowiązek konsultowania z przedstawicielami samorządu i społeczności lokalnej wszystkich projektów ustaw, rozwój budownictwa komunalnego i społecznego, decentralizacja rozdziału funduszy unijnych, a także przekazywanie społecznościom lokalnym mienia publicznego, swoboda tworzenia związków metropolitalnych i obszarów funkcjonalnych, przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu i odpolitycznienie mediów publicznych.
Samorządowcy apelują również o m.in. pełne prawo wspólnoty samorządowej do samodzielnego decydowania o całokształcie spraw lokalnych, budowę solidarnej i otwartej społeczności lokalnej oraz przeciwdziałanie wykluczeniem, obecność samorządowców w Senacie RP, skuteczną ochronę środowiska i walkę ze smogiem, ochronę krajobrazu i przestrzeni publicznej, adekwatność środków z budżetu państwa wobec zakresu zadań realizowanych przez samorządy czy przekazanie mieszkańcom wpływu na prewencję i bezpieczeństwo w ich lokalnych społecznościach.